Dina ging eens wandelen, en als wandelingen beschreven worden, dan gebeurt er meestal iets. We zijn Dina al eerder tegen gekomen in Genesis 30. Zij was de dochter die werd geboren na de zesde zoon. Ze wordt als één van de weinige dochters expliciet vernoemd. Zij is een volle zus van Simeon en Levi. Nu trekt zij er op uit om kennis te maken met de “dochters des lands”. Dat loopt niet helemaal volgens plan…
Ontmoeting met locals
Dina, een dochter van Jakob, wilde kennismaken met de lokale vrouwen, dus ze trok er op uit. Ze ontmoette echter Sichem, zoon van de “vorst des lands”, die haar verkrachtte. En toch staat er dat hij haar lief had en hij “sprak tot het hart van het meisje”, dus het lijkt er op dat zij ook verliefd op hem was geworden. Sichem wilde dat zijn vader haar hem tot vrouw zou nemen.
Maar Jakob had inmiddels gehoord dat Sichem zijn dochter onteerd had, en hij vertelde het ook tegen zijn zonen toen zij thuiskwamen van het veld. En zij waren boos, heel boos. Denkend vanuit ons moderne ‘multiculti’-denken zou je misschien denken dat het een cultuurverschil is. We zijn het vaker in Genesis tegen gekomen dat andere culturen op minder respectvolle manieren met vrouwen en elkaar om gingen, en dat is nu nog steeds zo. Het was voor Abraham reden om te liegen over zijn vrouw, omdat hij bang was een kopje kleiner te worden gemaakt vanwege zijn mooie vrouw.
In vers 7 staat een opmerkelijk iets. “Want zoiets doet men niet.” Het was dus destijds niet gebruikelijk om zomaar met een meisje de tent in te duiken. Wat een verschil met tegenwoordig. Zoals we in vers 2 lazen, wordt het ook gezien als verkrachting.
Verkrachting?
Ik heb wat moeite met de vertaling “verkrachtte”. Met het woord ‘anah’ kun je zoveel kanten op. Het kan enerzijds “antwoorden, ten antwoord geven”, “spreken”, “roepen” betekenen, “als getuige optreden”, maar ook “zingen” of “bezingen”.
De afleidingen waar naar verwezen wordt, zijn ook allemaal in dezelfde trant. Slechts in de minderheid van de betekenissen zou het “vernederen”, “mishandelen” of “kwellen” kunnen betekenen, maar dat lijkt me dan weer in tegenspraak met “sprak tot haar hart”. Hoe vaak spreekt een verkrachter tot iemands hart? Hoe vaak heeft een verkrachter zijn slachtoffer “lief”, en is hij “innig gehecht” aan haar?
Waarom vraagt hij zijn vader om dit meisje tot zijn vrouw te nemen? En dan vers 8 “Mijn zoon Sichem hangt met heel zijn hart aan uw dochter”. Dat lijkt me toch ook geen houding die overeenkomt met een verkrachting.
Ik denk dat we mogen constateren dat hier geen sprake is van verkrachting, maar een seksuele uitspatting met wederzijds goed vinden… maar wel buitenechtelijk.
Buitenechtelijk…
Tegenwoordig zijn er zelfs christenen die stellen dat samenwonen voor het huwelijk geen enkel probleem is. De Bijbel is duidelijk, maar de betekenis van het huwelijk is verwaterd. Nu gaat het natuurlijk in dit artikel te ver om daar helemaal op in te gaan, maar het Joodse huwelijksritueel is een directe afspiegeling van de relatie tussen Christus en de Gemeente.
Het huwelijk is dus wel degelijk van grote betekenis, en gaat veel dieper dan de waarde die wij er tegenwoordig nog aan lijken te geven. Maar seks is tegenwoordig vrijblijvend. Ook wetenschappelijk is inmiddels wel duidelijk dat dat niet zo is, maar ook dat is onderwerp voor een ander artikel.
De verwatering van het huwelijk komt het sterkst naar voren in de acceptatie van het homohuwelijk. Een Bijbels huwelijk is echter een verbintenis tussen één man en één vrouw, hoewel daar met name in het Oude Verbond wel van af werd geweken. Maar… een menselijke instelling is nooit gelijk aan Gods bedoeling, dus de vele menselijke fouten die in de Bijbel beschreven staan, mogen nooit als excuus worden gebruikt.
De broers
De broers waren boos. Heel boos. “Zeer gegriefd en zeer toornig”, staat er. Het deed hen dus pijn. Sichem had “een schandelijke dwaasheid begaan”, dus de man krijgt hier de volledige verantwoordelijkheid te dragen. Zijn “schandelijke dwaasheid” was het “liggen bij de dochter van Jakob”. Hier wordt dus niet gesproken over een verkrachting. En de reden: “want zoiets doet men niet.”
Er wordt dus geen reden gegeven, maar het was dus zeer zeker niet gebruikelijk om zomaar met Jan en alleman de tent in te duiken, zoals dat tegenwoordig gepromoot wordt. Maar dat het diep zat, zullen we zo zien. En dat terwijl er tot op dit punt in de Bijbel niets is vastgelegd van wetten, richtlijnen of straffen op dit punt. Waren deze wetten al wel bekend? Was deze moraal in de mens ingebakken en zijn wij die later door degeneratie kwijtgeraakt?
Maar de broers zijn woedend en zinnen op wraak!
Sichem
Is het stereotype van de verliefde knul. Zijn vader gaat met Jakob praten en doet een goed woordje voor zijn smoorverliefde zoon. Hij stelt een vermenging van de beide volken (vers 9). Ook geeft hij Jakob alle vrijheid om zich in het land te bewegen en te vestigen (vers 10). Maar ook Sichem is bij het gesprek aanwezig en wil alles wat hij heeft geven aan Jakob, als hij maar met Dina mag trouwen.
Al maakt gij mij de bruidsprijs en de huwelijksgift nog zo hoog, ik zal geven wat gij mij zult zeggen; maar geeft mij het meisje tot vrouw.
Gen. 34:12
Dit is toch een stereotype uitspraak van een smoorverliefde puber?
Schande
Maar de zonen van Jakob zagen dit niet zitten en stelden dat zij hun zus niet aan een onbesnedene konden geven omdat dat een schande voor hen zou zijn. Ze stelden een best wel bizarre voorwaarde: Alle mannen van het volk moesten besneden worden en dan zouden de beide volken één volk worden. Dan zou ook het uitwisselen van dochters mogelijk worden. (vers 16).
Als ze niet aan deze voorwaarde zouden voldoen, dan namen de broers hun zus Dina weer mee en zouden vertrekken. De smoorverliefde knul was ook nog eens de meest vooraanstaande van de familie en hij was zo gek op Dina dat hij instemde. Als koningszoon moest het hele volk toch naar luisteren, dus zijn persoonlijke verliefdheid kon ook echt consequenties voor het hele volk hebben. Zo lagen de machtsverhoudingen toen.
Het volk
Dat Sichem instemt is duidelijk. Een smoorverliefde knul doet alles om zijn liefde voor zich te winnen. En vader Hemor ziet het aan, voelt wat medelijden met de verliefde jongen (of dat was inmiddels zo’n verwend nest dat zijn vader hem maar gewoon in alles zijn zin gaf), en stemt ook in. Maar toen moest natuurlijk ook het volk nog even overtuigd worden.
Hemor en Sichem gaan naar de poort van hun stad, traditioneel de plaats waar destijds alle grote bestuurlijke beslissingen genomen werden, en spraken tot de mannen van hun stad. Ze weten natuurlijk niet wat de zonen van Jakob werkelijk van plan zijn, dus ze stellen
Die mannen hebben vredelievende bedoelingen jegens ons
Klinkt u dit niet bekend in de oren? Onder dit mom worden tegenwoordig ook allerlei culturen ons land binnen gehaald, maar kennen wij hun werkelijke bedoelingen?
laten zij wonen in dit land en daarin rondtrekken; het land is immers ruim genoeg voor hen.
Dit argument wordt tegenwoordig ook nog steeds gebruikt, ook al is allang duidelijk dat ons land tegen grenzen aanloopt, maar we zien dat er weinig veranderd is in de geschiedenis van de volken.
Overtuigen
Maar om de mannen te overtuigen, worden nog een paar kaarten op tafel gelegd.
Wij kunnen dan hun dochters voor ons tot vrouwen nemen en onze dochters kunnen wij hun geven
Er zullen ongetwijfeld een paar aantrekkelijke vrouwen tussen hebben rondgelopen en dat doet het bij mannen natuurlijk nog steeds goed. Ook daarin is nog steeds weinig veranderd.
Dan komt de voorwaarde, een remmende factor: Alle mannen moeten zich laten besnijden.
Maar, zoals een goede verkoper betaamt wordt deze negatieve factor omgebogen in een positieve:
Hun kudde, hun have, en al hun vee, zullen die niet ons toebehoren?
En zo hou je de mannen van je volk een vette worst voor. Zelfs al is er niet direct aanleiding om er van uit te gaan dat alle bezittingen van hen zullen worden, de rijkdom van het land totaal wordt wel vergroot. Het BBP stijgt, en dat is goed voor de economie!
En dan afsluitend…
Laat ons hun slechts ter wille zijn, zodat zij bij ons blijven wonen.
En dan graag tekenen bij het kruisje
Flashback
Dit hele stukje is voor mij een flashback naar mijn verleden als verkoper. Zo overtuig je op persoonlijk niveau je klanten en aan het einde van het gesprek tekenen ze bij het kruisje.
Op nationaal niveau overtuig je zo je volk, en velen trappen er in. Een prachtig voorbeeld hoe de verliefdheid van een koninklijke puber gevolgen heeft voor het hele volk. De mannen werden niet gedwongen om zich te laten besnijden. Hemor hield hen een vette worst voor. We weten dat Jakob rijk was, en die rijkdom zou bij de bezittingen van de stad komen (steden hadden destijds koningen!), dus het aanzien van de stad als geheel zou stijgen.
En… De mannen tekenden bij het kruisje, en werden in vers 24 massaal besneden.
De derde dag… eerwraak
Het besnijden van volwassen mannen is geen grapje, en de pijnstillers van toen waren nog niet zo goed ontwikkeld als die van tegenwoordig. Natuurlijk was er alcohol voorhanden en dronken zijn schijnt pijn te verminderen, maar dat maakt voor de verloop van de geschiedenis niet zoveel uit. De mannen leden op de derde dag hevige pijnen en waren amper in staat om op hun benen te staan, laat staan te vechten.
En die gelegenheid grijpen de volle broers van Dina, Simeon en Levi, met beide handen aan, dat hadden ze zo natuurlijk ook voorbereid, en zij overvallen de argeloze stad en doodden alle mannen, inclusief Hemor en Sichem.
En dan een bijzondere zin: Zij namen Dina mee uit het huis van Sichem en gingen weg. Dina was dus al bij Sichem ingetrokken. Dat was waarschijnlijk de gewoonte in die streek.
De overige broers gingen daarna de stad in en plunderden die omdat zij hun zus onteerd hadden. Ze nemen alles mee, inclusief vrouwen en kinderen.
Vader
Vader Jakob wist hier blijkbaar niets van. In heel het bovenstaande komt hij amper voor, maar nu zegt hij tot Simeon en Levi dat zij ongeluk over hem en zijn gezin hebben gebracht. Ten opzichte van de rest van het land zijn zij met weinig en als de inwoners van het land wraak willen, dan maken ze geen schijn van kans.
Jakob was dus de diplomaat die dwars werd gezeten door Simeon en Levi, de strijders die voor hun zus opkwamen.
Het hoofdstuk sluit af met een opmerkelijke zin:
Mocht hij soms onze zus als een hoer behandelen?
Gaat eer soms voor je eigen leven? Als Jakob gelijk heeft, dan hebben de broers ook hun eigen leven nu in gevaar gebracht. Maar hun motto lijkt “Death before dishonour” te zijn. Je eer is belangrijker dan je leven. Misschien moeten wij ook weer eens wat meer van dat soort mannen hebben.
En toch lijkt Jakob gelijk te krijgen, maar God komt hem weer te hulp.
Voor vandaag
Dina ging eens wandelen en dat had nogal wat gevolgen! De link met vandaag ligt voor de hand. Jakob en zijn gezin waren immigranten. Hier zien we hoe de culturen van twee volken op een gewelddadige manier met elkaar botsen. Sichem deed waarschijnlijk zoals het in hun cultuur gebruikelijk was, maar de broers van Dina waren door zijn handelen diep gekwetst. De oudere en wijzere Jakob, misschien ook wel milder en wijzer geworden na zijn worsteling met God, wilde zich als gast gedragen, zoals het betaamt.
Zij grijpen de gelegenheid aan om het bestaande hun volk hun “cultuur” van besnijdenis op te leggen en moordden vervolgens het hele mannelijke deel van het volk uit en nemen vrouwen en kinderen als krijgsgevangenen mee. Wat wel heel opmerkelijk is, is dat al deze acties gebeuren zonder medeweten van stamhoofd en vader Jakob. Pas in de laatste verzen blijkt dat hij daar niet blij mee is, maar de eer van hun zus gaat de broers boven de goede relatie met het bestaande volk.
Zien we vandaag niet hetzelfde gebeuren? Een kleine minderheid legt hun wil op aan de meerderheid van het bestaande volk. In dit Bijbelgedeelte is het gevolg duidelijk: Het bestaande volk gaat ten onder! Volledig ten onder!
En zoals eerder al gezegd: De argumenten zijn hetzelfde.
- Vredelievende bedoelingen (terwijl dat niet zo was);
- We hebben ruimte genoeg (terwijl de koningen in 1972 al een toespraak hield dat ons land vol is);
- We kunnen hun dochters tot vrouw nemen (begeerlijk);
- Hun kudde, have en vee zullen ons toebehoren (verrijking).
Feitelijk zien we al deze punten ook bij de huidige immigratie naar voren komen, zij het soms in iets aangepaste vorm. De term “cultuurverrijking” is de laatste jaren een begrip in onze samenleving geworden.
Laten we dus leren van dit Bijbelgedeelte en nog eens goed nadenken over ons standpunt ten aanzien van immigratie!
Vluchtelingen
Let wel dat ik een duidelijk onderscheid aanbreng tussen immigranten en vluchtelingen! Mensen die daadwerkelijk moeten vluchten omdat hun leven in gevaar is moeten we natuurlijk helpen. Maar die mensen zullen zich ook als gast gedragen in ons land, en zich niet gedragen zoals we de laatste tijd steeds in de media lezen als het gaat over problemen met asielzoekers.
Atheïsten
Atheïsten grijpen dit soort beschrijvingen aan om te bewijzen hoe wreed God wel niet is. Maar in de hele bovenstaande geschiedenis komt God niet voor. Het is beschrijving van het handelen van de zonen van Jakob, zelfs achter zijn rug om, dus Jakob wist er ook niets van. Hij komt pas in de laatste verzen aan het woord.
Nog geen reacties