Zoals we in Genesis 27 al zagen, had de stunt van Rebekka en Jakob tot gevolg dat Esau zijn broer(tje) ging haten, dus Jakob moest op de vlucht. Maar eerst roept zijn vader hem nog bij zich. Jakob mag geen meisje uit de Kanaänieten nemen, zoals zijn broer wel gedaan had. In zowel Genesis 26 als 27 hebben we gelezen dat dat een geestelijke kwelling voor zijn ouders was. Isaak stuurt zijn zoon naar Paddan-aram, naar het huis van Betuel, zijn opa van zijn moeders kant. Ook moet hij een vrouw nemen uit de dochters van Laban, zijn oom. (Gen 28:2)
Geen vermenging
Hier zien we dus weer dat het vermengen van mensen uit verschillende achtergronden niet gewenst is. Het werkt gewoon niet, en het is een kwelling voor de ouders. En uitgerekend mensen die zelf als vreemdeling in een vreemd land woonden zeggen dat in deze hoofdstukken. De postmoderne leugen van ‘coëxistentie’ wordt hier dus eigenlijk al onderuit gehaald. En we zien dat ook in de dagelijkse praktijk. Met name de islam is een zeer gewelddadige ideologie naar andere levensovertuigingen toe. En toch blijft de moderne mens krampachtig volhouden dat het allemaal moet kunnen.
Ja, dat zou kunnen vanuit onze individualistische samenleving waarin ieder mens op zijn eigen eilandje leeft en de verbanden met andere mensen zo los zijn als maar kan. Iedereen in zijn of haar eigen bubbel. Maar andere ideologieën, zoals de islam, die uitgaan van groepsdruk, werken daar niet aan mee. Op het moment dat ik dit schrijf zitten we in de Coronacrisis en dit wordt nu ook schrijnend duidelijk.
De Haagse Schilderswijk kwam in het nieuws doordat de overwegend islamitische bevolking, van jong tot oud, zich weigerde te conformeren aan de door de overheid gestelde maatregelen. Later maakte minister Grapperhaus zelfs een uitzondering voor “religieuze samenkomsten”, maar iedereen begreep dat hij islamitische bijeenkomsten bedoelde, want alle kerken in Nederland waren al gesloten.
We kennen de verhalen van Nederlandse vrouwen die met moslimmannen trouwen en vervolgens ontvoerd worden naar zijn thuisland. Of er volgt een scheiding en hij neemt de kinderen mee. Er zijn televisieprogramma’s gemaakt over het terughalen van deze kinderen. En ondanks dat alles staan onze grenzen nog steeds wagenwijd open. De moderne mens is verblind.
Esau onderstreept zijn woede
In Gen. 28:3 en 4 geeft Isaak Jakob nog een zegen mee dat hij uit zal groeien tot een groot volk, en dan vertrekt Jakob naar Paddan-aram. Esau komt er achter dat Jakob met zegen is vertrokken en ontdekt blijkbaar nu ook pas dat zijn ouders niet door één deur kunnen met zijn vrouwen (Gen. 28:8). Als reactie, waarschijnlijk in zijn woede, gaat hij naar Ismaël en neemt Machalat, de dochter van Ismaël tot vrouw.
Hier zit een geestelijke boodschap achter. Jakob is de stamvader van het latere Israël, terwijl Ismaël de stamvader van de Arabieren (islam) is. Eigenlijk onderstreept Esau zijn vijandschap tegen zijn broer Jakob door een dochter van Ismaël tot vrouw te nemen.
Woede doet rare dingen met de mens. We zijn in staat om alles waarin we geloven los te laten in onze woede. Dat zien we hier bij Esau gebeuren, en dat het zijn eigen schuld is dringt nog steeds niet tot hem door. Maar hij is dan ook nogal wat kwijtgeraakt, dus begrijpelijk is het ook allemaal wel. Maar toch… Jezus leert ook dat boos worden niet erg is, het is een emotie die in de mens is gelegd, en Hij werd zelf ook boos toen Hij bijvoorbeeld zag hoe het Huis van Zijn Vader werd misbruikt. Hij maakte een zweep en sloeg eigenhandig het hele Tempelplein leeg. Gooide tafels van de geldwisselaars om. Dat was een Heilige woede tegen het misbruik van het Heiligdom.
Maar Hij waarschuwde ook dat je je woede niet zodanig de overhand mag laten krijgen dat je dingen doet waar je spijt van krijgt. Dat je zelf schade toebrengt aan iets wat heilig is. Esau doet dat hier wel. Niet aan iets wat heilig is, maar hij onderstreept zijn halsstarrige houding nog eens door met een dochter van Ismaël te trouwen.
Jakob vlucht
In Gen. 28:10 lezen we dat Jakob vertrekt. Hij heeft dus blijkbaar het trouwen van Esau nog mee gekregen. In Genesis is niet zozeer sprake van trouwen, maar mannen nemen een vrouw gewoon tot vrouw. Jakob vlucht en als hij slaapt krijgt hij een droom van God. Er stond een ladder op de aarde die tot in de hemel reikte en engelen klommen via die ladder naar de hemel en daalden af naar de aarde. God staat bovenaan en herhaalt de belofte dat dit land aan Jakob zal worden gegeven, zoals Hij al aan Abraham had beloofd.
Ook krijgt Jakob de belofte dat de zegen van vader, dat hij veel nageslacht zal krijgen, vervuld zal worden. Jakob krijgt ook de belofte dat God hem zal behoeden en bij hem zal zijn totdat alle beloften vervuld zijn.
Is dit niet bijzonder? Esau was de oudste zoon, de eerstgeborene, maar toch gaat God er in mee dat zijn eerstgeboorterecht en zijn vaderlijke zegen over is gegaan op Jakob. Dus ons handelen heeft zeker wel invloed op God. Er is sprake van relatie! God zal het mogelijk niet met alles eens zijn, maar wij hebben dus wel degelijk invloed op het verloop van de geschiedenis. Als Esau zijn eerstgeboorterecht niet had verkocht voor een kop soep, dan was hij stamvader geworden. Dit heeft wel wat parallellen met de geschiedenis van Kaïn en Abel!
God belooft dat Hij Jakob zal behoeden, maar we weten uit de rest van Genesis dat dat niet betekent dat alles ook alleen maar rozengeur en maneschijn zal zijn. Jakob krijgt ook zijn portie tegenslag nog wel.
Jakob reageert
Als Jakob midden in de nacht wakker wordt, herinnert hij zich de droom tot in detail en hij is nogal onder de indruk gezien zijn reactie. “… de Here is aan deze plaats… hoe ontzagwekkend is deze plaats … dit is een huis Gods … de poort des hemels”
En nu moeten we even niet vergeten dat hij op een vlakte lag, een heuveltop, met een steen als kussen. Er was dus helemaal geen gebouw, hij sliep onder de blote hemel.
De volgende morgen zet hij de steen die als kussen diende rechtop als een “opgerichte steen” en giet er olie over. Ook hernoemt hij die plaats van Luz (daar groeiend) naar Bet-El (huis van God). Volgens de verklaringen is dit een “oude plaats en zetel van Godsverering in Efraïm op de grens van Benjamin, geïdentificeerd met Luz (oude naam)” en/of een “plaats in het zuiden van Juda, niet ver van Beersheba en Ziklag”. Dat kan dus betekenen dat Jakob op zijn vlucht nog niet ver was opgeschoten.
Ook doet Jakob een gelofte. Als God hem zal behouden, zoals Hij in zijn droom belooft heeft, hem zal behoeden op de weg, hem eten en kleding zal geven, en als hij behouden in het huis van zijn vader terug zal keren, dan zal God hem tot een God zijn. En dan zal de steen die hij opgericht heeft een huis Gods zijn, en van alles wat God hem zal schenken zal hij stipt de tienden geven.
Eigenlijk stelt Jakob hier dus nogal wat voorwaarden aan zijn relatie met God!
Voor ons
Ik ga hier niet in op de instelling of wij als christenen tienden moeten geven of niet. Dat zou een complete studie worden.
Wat ik hier vandaag wel uit leer is dat wij leven in relatie met God. De dingen, ons handelen, heeft invloed op de geschiedenis. Esau werd als eerste geboren en zou dus de stamvader worden, maar doordat hij uit vrije wil zijn eerstgeboorterecht verkocht, ging dat over op zijn broer Jakob. Als je gelooft in voorbestemming, kun je natuurlijk beargumenteren dat God het zo bestuurd heeft, of dat Hij wist dat ging gebeuren.
Ja, natuurlijk wist God dat dit ging gebeuren omdat Hij buiten de tijd staat! Maar volgens mij is het een geheimenis, want we lezen ook diverse keren in de Bijbel dat God Zich laat verbidden en een oordeel of daad uitstelt. Ik geloof ook dat Jezus daarom zei dat Hij niet wist wanneer de dag des oordeels zou zijn. Op het moment dat Hij als mens op aarde was, stond Hij namelijk niet buiten de tijd, maar was, al mens, aan tijd en plaats gebonden. Als God Zich laat verbidden kan het niet anders dan dat er een flexibele relatie, een wisselwerking is, tussen ons en God! Als alles voorbestemd is, kunnen we wel stoppen met bidden want alles ligt dan toch al vast.
God wil een relatie met ons. Het is aan ons om “ja” of “nee” te zeggen! Is het altijd makkelijk met God in je leven? Nee! Dat bewijst de geschiedenis van Jakob ook wel! En elke christen kan daar ook van getuigen. Maar door de wetenschap dat God met ons is in alle omstandigheden kunnen en mogen we wel in alle omstandigheden en innerlijke rust hebben en ervaren en mogen we alle stress van het bestaan bij hem neerleggen.
Dat belooft Jezus ook. We kunnen rust in ons leven ervaren in alle omstandigheden! Als we dat niet hebben ligt dat aan ons, niet aan Hem! Diverse keren heb ik bij het sterfbed van christenen mogen staan en steeds viel me weer de rust op waarmee zij hun lot onder ogen zagen. Er was totale vrede in de wetenschap dat zij naar de Hemel zouden gaan en het daar nog beter zouden hebben dan dat ze het hier al hadden!
Kenden ze verder geen strijd in hun leven? Natuurlijk wel. Als mensen zouden we allemaal wel een aantal dingen graag anders zien. Kinderen die een andere keuze maken, of het achter moeten laten van (te) jonge kinderen, maar toch was daar ook altijd die innerlijke rust en vrede. Het zeker weten dat God alle dingen in Zijn Hand heeft, met name hun leven. En waarom zou je je dan nog druk maken om allerlei futiliteiten van het moderne leven?
Zoek die rust, zoek die geborgenheid.
Maakt u dan niet bezorgd, zeggende: Wat zullen wij eten, of wat zullen wij drinken, of waarmede zullen wij ons kleden? Want naar al deze dingen gaat het zoeken der heidenen uit. Want uw hemelse Vader weet, dat gij dit alles behoeft. Maar zoekt eerst Zijn Koninkrijk en Zijn gerechtigheid en dit alles zal u bovendien geschonken worden.
Mt. 6:31-33
Veel christenen maken zich druk over heel veel dingen van het moderne leven. Baan, carrière, hypotheek, huur, pensioen, maar belooft God niet dat Hij in alles wat wij nodig hebben zal voorzien? Vertrouwen we daar op, of vertrouwen we meer op onze verplichte pensioenverzekering? (Die ik zelf overigens niet heb 😉 )
Dit artikel heet “Jakob vlucht”. Als christenen ervaren wij meer en meer druk in een haatvolle wereld. Het einde nadert en de druk neemt toe. Vluchten wij in de wereld, of vluchten wij naar God? “Kies dan heden wie gij dienen wilt!”
Disclaimer foto: Foto gebruikt met toestemming van de eigenaar
Eén reactie
[…] Genesis 28 – Jakob vlucht […]