Bondgenootschappen

Wat is een verbond?
Het woordenboek geeft een aantal woorden: verdrag, vereniging, aaneenvoeging, overeenkomst, verbintenis, bondgenootschappen, coalitie, groepering, liga, alliantie, bond, unie, unitas.

In dit geval gaat het om bondgenootschappen, maar het is duidelijk dat het om een nauwe samenwerking gaat, waarbij wederzijdse afhankelijkheid optreedt. Er worden bindende afspraken gemaakt die niet verbroken mogen worden, zelfs wanneer het om een ‘verkeerd verbond’ gaat. Verbonden werken op alle niveau’s hetzelfde, tussen personen onderling, bedrijven, instellingen, gemeenten, Gemeenten, landen, werelddelen, maar ook tussen mensen en God.

Het woord ‘verbond’ komt 274 keer voor in de NBG. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik ze niet alle 274 heb gelezen, maar in Lucas 10:34 betreft het de verleden tijdsvorm van verbinden, maar dat is ook weer de enige die ik tegenkwam, dus 270 keer is een betrouwbare aanname.

In Jozua 9:1-15 zien we hoe Jozua een verbond sluit met de Gibeonieten, vijanden van Israël. De vijanden spannen samen, misleiden Jozua, en om hij de Here niet raadpleegt (Jozua 9:14), trapt hij er in.

Jozua ging op zijn gevoel af! Tegenwoordig is ‘het voelt goed, dus het is goed’ een teveel gehoorde kreet. Medelijden (“ach, het is zo zielig, zo iemand moeten we in huis opnemen en opvangen”) is ook zo’n misleidende basis voor een verbond waar veel schade door is ontstaan. We moeten eerst God raadplegen!

Verkeerde verbonden hebben altijd gevolgen!
In het geval van Jozua is hij met handen en voeten gebonden aan een vijand die in het midden van het beloofde land woont. In het geval dat het een volk betreft ontstaat er onrust onder het volk, iets wat we tegenwoordig ook veel zien door het ontbreken van eenheid binnen veel volken of landen.

Maar ook op kleinere schaal werkt hetzelfde principe. Als één van de gezinsleden een verkeerd verbond gesloten heeft, werkt dat vaak door in het hele gezin. Er ontstaat bijvoorbeeld vaak onrust als iemand een relatie aangaat met een ongelovige, of andersgelovige, in een verkeerde werkrelatie dingen worden gevraagd die tegen je eigen normen en waarden ingaan, of die tegen God’s principes ingaan.

Een verkeerd verbond brengt altijd ongewenste verplichtingen met zich mee. In Jozua 9L16-20 wordt duidelijk dat het gesloten verdrag op bedrog is gebaseerd. De Gibeonieten hadden voorgespiegeld dat ze van verre kwamen, maar het bleken de naaste buren te zijn! Door het gesloten verbond konden de steden van de Gibeonieten echter niet meer worden aangevallen. “Wij moeten hen in leven laten, want als wij onze eed breken, zal de toorn van de Here over ons komen” (Jozua 9:20)

God waarschuwt in Exodus 23:32,33:”Gij zult noch met hen, noch met hun goden een verbond sluiten. Zij zullen in uw land niet blijven wonen, opdat zij u niet tegen Mij doen zondigen, doordat gij hun goden gaat dienen, want dit zou u tot een valstrik zijn”.
De Israëlieten waren dus gewaarschuwd, maar ze trapten er toch in.

Zo worden ook tegenwoordig veel mensen onder valse beloften of valse voorwendselen in allerlei verbonden en verdragen gelokt, waar ze dan dus aan gebonden zijn. Denk bijvoorbeeld aan de overbekende woekerpolissen van banken, spaarplannen die prachtige rendementen beloofden die in de praktijk niet waargemaakt konden worden (al gaat de term ‘misleiding’ in dit geval in de meeste gevallen echt te ver!), maar denk ook eens aan de politiek. Hoeveel wordt door politici niet beloofd, en hoe weinig wordt er in de praktijk uiteindelijk vaak niet waargemaakt. Of aan lobbyclubs die allerlei maatregelen doorgedrukt krijgen met doemscenario’s die achteraf helemaal niet waar bleken te zijn. Met name de milieubeweging lijkt daar patent op te hebben. Televisieprogramma’s als Opgelicht en Kassa ontlenen zelfs bestaansrecht aan misleidende praktijken.

De gevolgen van verkeerde verbonden
Zoals hierboven al gezegd en uitgelegd, hebben ook verkeerde verbonden altijd gevolgen. Een verbond heeft altijd een hoge waarde omdat het een instelling van God is. Daarom heeft het verbreken van een verbond altijd consequenties, ongeacht of het een goed of een verkeerd verbond.

Het gevolg van het verbreken van een verbond is altijd een vorm van hongersnood. In 2 Samuël 21 is het een letterlijke hongersnood, maar het kan ook een geestelijke hongersnood zijn. Denk daarbij aan de emotionele schade die kinderen oplopen bij een scheiding, een partner na overspel, een verlaten boezemvriend, een werknemer die zijn arbeidsverplichtingen niet nakomt, een compagnon die je oplicht, een land wat zegt je neutraliteit te respecteren en je vervolgens toch aanval (de haat tegen Duitsers heeft bij veel Nederlanders heel diep gezeten en laat nog steeds zijn sporen na!)

Er worden dagelijks rechtszaken gevoerd over verbroken verbonden, en steeds weer hoor je dat daar op de een of andere manier geestelijke schade is ontstaan. Beschaamd vertrouwen zorgt voor wantrouwen, waardoor je als mens niet meer vrij in het leven kunt staan, en dus feitelijk geestelijk honger lijdt.

Hoe kunnen we verkeerde verbonden voorkomen?
De Bijbel geeft een heel duidelijke richtlijn: Vormt geen ongelijk span (2 Corinthiërs 6:14; Deuteronomium 22:9-12). Deze levenslessen staan dus zowel in het Oude- als het Nieuwe Testament. Dat geeft dus wel aan dat het belangrijke levenslessen zijn.

Maar wat is dan een ongelijk span.
Een spreekwoord wat iedereen wel kent, en dus een Bijbelse basis blijkt te hebben, is “Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen”. En hoe vaak zien we het in de praktijk niet verkeerd gaan. Een gelovige die trouwt met een ongelovige in de verwachting dat de ander wel tot geloof zal komen. Met name vrouwen die met een leuke man trouwen, en denken dat zij zijn negatieve karaktertrekjes wel even zullen veranderen, maar na een aantal jaren totaal gedesillusioneerd tot de conclusie dat zelfs zij daar niet toe in staat bleken.
Maar ook met relaties tussen man en vrouw uit verschillende culturen. Hoe vaak zie je het in een programma als ‘Grenzeloos verliefd’ uiteindelijk niet verkeerd gaan? Hoeveel verhalen zijn er niet van Nederlandse vrouwen die bijvoorbeeld met een Marokkaan trouwen, waarbij alles oppervlakkig goed gaat totdat ze naar zijn familie in Marokko gaan?

Dit principe werkt op alle terreinen van het leven, en natuurlijk zijn er ook de uitzonderingen die de regel bevestigen.

Volgens sommigen is samenwonen als ‘proeftijd’ voor een huwelijk een goede oplossing, maar daarbij gaat men voorbij aan het feit dat samenwonenden in 99% van de gevallen ook een sexuele relatie aangaan, waarbij een emotionele afhankelijkheid ontstaat. Deze binding is zowel van de kant van de man, als van de kant van de vrouw, maar bij de vrouw sterker omdat zij meer gevoelsgericht is dan de meeste mannen. Sexuele gemeenschap is het aangaan van een geestelijk verbond, ongeacht of je wel of niet getrouwd bent, en ook het verbreken van dit verbond brengt emotionele en geestelijke schade toe, maar daar kom ik in een andere studie nog wel eens op terug, en dan ook wetenschappelijk onderbouwd.

De proeftijd van twee maanden voor een nieuwe baan blijkt in de meeste gevallen al te kort, daarom werken bedrijven steeds vaker met tijdelijke contracten. Dat is dus een verbond waarbij vooraf een bepaalde afloopdatum is afgesproken. Het beëindigen van zo’n verbond, op de vastgelegde datum, is dus iets anders dan het verbreken van een verbond.

Tussenvraag
Denk voor je zelf eens na met wie jij een verkeerd verbond hebt gesloten, en welke gevolgen dat voor jou heeft (gehad).

Gods visie voor een volk
Gods belofte aan Abraham was:”Ik zal u tot een groot volk maken en u zegenen en uw naam groot maken en gij zult tot een zegen zijn” (Genesis 12:2; Gen. 17:2; Handelingen 3:25)

Het initiatief van een eigen volk komt uit het hart van God. Gods Plan met Israël is niet gestopt, het is een eeuwigdurend verbond (Genesis 17:7,19), en de Here Zelf staat er borg voor! (Hebreeën 8:10)

In de brief aan de Romeinen legt Paulus uit dat Israël het heil niet heeft aangenomen en hoe er een nieuw volk is geënt op de edele olijf. Volgens Galaten 3:29 zijn wij zaad van Abraham en dus ook erfgenamen. Wij vallen dus ook onder het verbond van God! Dat verbond is voor ons betaald met het Bloed van Jezus (Mattheüs 26:28; Marcus 14:24; Lucas 22:20)

Kenmerken van een verbondsrelatie
Een verbondsrelatie impliceert dus nogal wat. In de Bijbel worden een aantal heel herkenbare elementen van een verbondsrelatie genoemd:

• Dezelfde geest (1 Samuël 18:3)
• dezelfde visie (1 Samuël 18:1)
• echte loyaliteit (1 Samuël 19:1-7)
• goed over elkaar spreken (1 Samuël 19:4)
• geteste relatie (1 Samuël 20:1-11)
• samen lachen, samen huilen (1 Samuël 20:41c)
• de Here staat centraal (in het geval van een christelijke relatie, anders is er sprake van een ander gezamenlijk stelsel van normen & waarden) (1 Samuël 20:42)
• eerlijkheid naar elkaar (1 Samuël 23:17) Jonathan bevestigt David’s bestemming ten koste van zichzelf
• bereidt te sterven voor elkaar (2 Samuël 1:17-27)

Hoe moeten Christenen anno nu hier mee omgaan?
We leven in een tijd van geestelijke druk. De voorspelde ‘grote verdrukking’ wordt steeds duidelijker zichtbaar aan de horizon, en de voorlopers van dat tijdperk krijgen steeds meer invloed in ons dagelijks leven. Enerzijds probeert satan allerlei goede verbonden te verbreken of de waarde er van onderuit te halen. Denk aan de vele scheidingen die we om ons heen zien, overspel wat in de media bijna tot norm is verheven, de instelling van het homohuwelijk, etc, etc.

Doordat er steeds meer ongelovigen zijn in het westen (vergeet niet dat het Christendom wereldwijd wel degelijk groeit!), hebben we als Christenen ongewild ook steeds vaker te maken met ongelijke spannen. Op ons werk, met vrienden, op clubs, verenigingen, in de politiek en zelfs in de kerk.

Er worden wereldwijd allerlei verbonden gesloten waar wij, vaak ongewild, deel van uitmaken. We kunnen daar geen enkele invloed op uitoefenen. Denk nog even terug aan de Europese Grondwet. Ondanks dat daar een grote meerderheid tegen was, is die grondwet er onder een andere naam alsnog gekomen! Wat voorspeld is moet gebeuren en uiteindelijk blijkt de democratie niet wat het pretendeert te zijn.

Zoals we hebben gezien hebben verbondsrelaties, goed of slecht, altijd invloed in ons leven. Onze leiders sluiten verbonden waar wij als Christenen misschien wel helemaal niet achter kunnen of willen staan. Denk aan de eerder genoemde Europese grondwet, handelsverdragen, maar ook in ons eigen land met groepen die mogelijk een ongelijk span zijn met onze christelijke normen en waarden.

Tijdens de voorbereiding van deze studie keek ik op 30 september naar Nieuwsuur, een programma wat ik eigenlijk nooit zie, en daarin werd de volgende uitspraak gedaan:
http://vimeo.com/16726716
Hoe gaan we hier mee om?
We zien hier een van de leiders van ons land praten over een bondgenootschap. Nu is onze politieke structuur nogal anders dan in de tijd van Jozua, dus mogelijk is de impact van zijn woorden ook anders, maar in Jozua 9:1-27 en 2 Samuel 21 hebben we gezien dat het aangaan van bondgenootschappen impact op de hele samenleving heeft.

Het zien van dat fragment, in combinatie met wat ik net gelezen had in Jozua en 2 Samuel, riep bij mij de nodige vragen op.

• In hoeverre is er daadwerkelijk sprake van een gesloten verbond?
• Wat is de geestelijke impact van een dergelijk verbond, en heeft deze man de Here hier over geraadpleegd?
  Oftewel: Het CDA heeft wel een C in haar naam staan, maar wat is de dagelijkse praktijk binnen deze partij als het om de C gaat?
  Hetzelfde geldt voor de ChristenUnie?
• Uit wiens naam is dit verbond gesloten?
• Kunnen we als Christenen überhaupt een verbond sluiten met de islam? De achtergrond van de islam is duidelijk tegen Israël en recentelijk zijn er ook een aantal oproepen tot het doden van Christenen geweest.

Veel vragen dus, en ik ben eigenlijk benieuwd naar de reacties, en misschien leven er bij u nog wel veel meer vragen. Schroom niet, en stel ze in uw reactie. Mogelijk is er iemand die de antwoorden heeft!

Het belangrijkste verbond
Wat er op menselijk niveau ook gebeurd, één verbond is altijd het allerbelangrijkste. Als we het haantjesgedrag in de politiek zien, waar tegenwoordig vrouwen ook al vrolijk aan meedoen, moet ik mezelf van tijd tot tijd terugfluiten en beseffen dat hoe druk ze zich allemaal ook maken, er Eén is die uiteindelijk de touwtjes in handen heeft.

“Gij echter zijt een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilige natie, een volk Gode ten eigendom, om de grote daden te verkondigen van Hem, die u uit de duisternis geroepen heeft tot zijn wonderbaar licht. U, eens niet zijn volk, nu echter Gods volk, eens zonder ontferming, nu in zijn ontferming aangenomen” (1 Petrus 2:9-10)

Deze positie hebben we verkregen door het allerbelangrijkste verbond wat ooit gesloten is:
“En terwijl zij aten, nam Jezus een brood, sprak de zegen uit, brak het en gaf het aan zijn discipelen en zei:”Neemt, eet, dit is Mijn lichaam.” En Hij nam een beker, sprak de dankzegging uit en gaf hun die en zei:”Drinkt allen daaruit, want dit is het bloed van mijn verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden”. (Mattheus 26:26-28)