De vijfde brief aan de zeven Gemeenten, Sardes. De harde werkers met een goede naam…
Deze brief vinden we in Openbaring 3:1-6
De kerk in Sardes was gaan vertrouwen op zichzelf. Ze hadden een goede naam en stonden bekend als een groeiende, levendige, actieve kerk waar van alles gebeurde. Zij zagen zichzelf als levend, maar dat was het tegenovergestelde van hoe God hen zag (Op. 3:1).
Sardes lag geografisch uitstekend beschermd. Op een hoge heuvel met aan drie kanten steile kliffen en moeilijk begaanbaar terrein als enige toegang tot de stad. Natuurlijk gezien konden zij dus op eigen kracht vertrouwen om hun stad te verdedigen. Die reputatie, die gedachte, maakte echter dat zij op hun lauweren rustten en dat had ook zijn uitwerking in hun geestelijk leven. Heeft u zich nooit afgevraagd waarom de kerk juist in tijden van verdrukking, in gebieden met vervolging, vaak het hardst groeit, terwijl in het zelfvoldane westen de grote afval zien?
Vertrouwen op eigen kracht
In Sardes had men een vals gevoel van veiligheid. Herkenbaar? Denken wij het in het westen ook niet allemaal wel te weten? Vertrouwen wij ook niet veel te veel op eigen kracht in onze Gemeenten, maar ook onze eigen levens? Een Chinese christen heeft weleens gezegd dat hij voor geen goud met ons zou willen ruilen. “Jullie zijn materieel rijk, maar geestelijk arm. Bij ons is dat precies andersom.”
Frans voorbeeld
Zo moet ik ook nog weleens terugdenken aan de geschiedenis die een zakenbroeder ooit vertelde. Hij was op vakantie en reed met zijn dure BMW 3-serie door een Frans dorpje tussen allemaal Fransen in auto’s waar we in Nederland nog geen € 500,= voor zouden geven. Op een kruising een stukje verderop gebeurde een ongeluk. De Fransen zetten hun motor uit, stapten uit en togen en masse naar het terras van de cafeetjes langs de weg. De broeder stapte ook uit met zijn gezin, ging ook maar op een terras zitten en raakte met een Fransman in gesprek. Deze Fransman zei in het gesprek tegen hem, wijzend op zijn dure BMW en de oude Renault 4 met roest, deuken en butsen waar hij zelf in reed: “Het verschil tussen Nederlanders en Fransen is dat jullie al het geld hebben en wij niet. Maar wij hebben alle tijd en jullie niet.”
De rest van de vakantie dacht de broeder daar over na, en meer en meer kwam hij tot de conclusie dat de Fransman gelijk had. Wanneer hebben wij tijd om eens spontaan, of door omstandigheden uitgelokt, rustig op een terrasje neer te ploffen en een wijntje en een broodje te bestellen en rustig af te wachten tot we weer verder kunnen? In zijn toespraak zei hij: “Kijk maar eens om je heen als je voor het stoplicht staat. Hoe duurder de auto, hoe chagrijniger de kop die er in zit.” Met andere woorden, maakt al dat harde werken en vele verdienen ons nou echt gelukkig, of zijn de Fransen die gewoon lekker van het leven genieten veel gelukkiger dan wij?
Doen wij, die vertrouwen op eigen kunnen, op eigen kracht, beter af? Of is de Fransman die het leven neemt zoals het komt dat? Wie leeft het meest relaxed?
Terug naar Sardes
Sardes vertrouwde op haar natuurlijke bescherming en werd laks. Maar zoals we zo vaak in de geschiedenis zien, bleek die natuurlijke bescherming tegelijk ook de zwakke plek en de reden dat zij viel. Je zou verwachten dat Sardes veilig lag, maar de steile kliffen waren van klei en leden aan erosie. Klei erodeert als het uitdroogt. Er komen scheuren in, het verzwakt, en wat altijd de kracht was, is opeens de zwakte en biedt de vijand mogelijkheden om gebruik van te maken.
Dit gebeurde twee keer, ondanks waarschuwingen. In het jaar 549 voor Christus zat een soldaat op wacht bovenaan één van de steile kliffen. Hij viel in slaap en zijn helm viel naar beneden. Toen hij wakker werd en zich realiseerde wat er gebeurd was, klom hij – via de geërodeerde scheuren – naar beneden en haalde zijn helm weer op voordat zijn baas ontdekte wat er gebeurd was.
De Perzische vijand zagen het gebeuren en zagen dat hij via die scheuren naar beneden en terug was geklommen. Zij maakten dankbaar gebruik van deze tip en veroverden Sardes door aan te vallen via de kanten die de inwoners van Sardes altijd als “veilig” en “onneembaar” hadden beschouwd.
335 jaar later, in het jaar 214 voor Christus, gebeurde exact hetzelfde. De geschiedenis herhaalde zich… en doet dat nog steeds.
Specifiek voor Sardes
De inwoners van Sardes waren uiteraard bekend met hun geschiedenis. Ze wisten dat de stad in het verleden twee keer was veroverd doordat zij teveel op eigen kracht en inzicht vertrouwden. Doordat zij te gemakkelijk waren geworden in het verdedigen van hun stad.
En Jezus legt in deze brief nu ook precies Zijn vinger op de zere plek: Hun valse gevoel van veiligheid. Dat valse gevoel van veiligheid leidt tot een vals gevoel van overtuiging en zelfvertrouwen, wat ons uiteindelijk geestelijk in slaap sust. Als we niet op tijd wakker worden, kan dat ons leven kosten.
Zoals bij alle brieven duidelijk is, is ook deze brief specifiek aan de Gemeente te Sardes geschreven. Jezus benoemt specifieke dingen die op geen van de andere Gemeenten van toepassing zijn. Die door de meesten in de andere Gemeenten waarschijnlijk niet eens begrepen zouden worden, tenzij zij op de hoogte waren van bijvoorbeeld de geschiedenis van die Gemeente c.q. plaats.
Werken van de Heilige Geest
Jezus maakt Zichzelf aan deze Gemeente kenbaar als “Dit zegt Hij, die de zeven Geesten Gods en de zeven sterren heeft: Ik weet uw werken, …”
De zeven Geesten Gods verwijst naar het zevenvoudige werk van de Heilige Geest. Daarom verwijst Jezus ook direct naar “Ik weet uw werken”. Het gaat daarbij om “uw” werken. Dat is niet het werk van de Heilige Geest, maar eigen werk.
Het woord wat in de NBG vertaald is met werk, is het Griekse woord “ergon”, wat mij aan “ergonomie” deed denken, maar wat werk, bezigheid, handeling, het vervaardigde, met de hand, door verstand en inzicht, door nijverheid. Jezus lijkt dus te willen zeggen dat de werken op zich wel goed kunnen zijn, maar dat zij met de verkeerde ergonomie, de verkeerde vorm, de verkeerde kracht, tot stand zijn gekomen.
Het gebeurde op eigen kracht en de Kracht van de Heilige Geest ontbrak. De christenen in Sardes vertrouwden op eigen kracht, niet op de Kracht van de Heilige Geest. En dat moest veranderen.
De christen waar we het meeste medelijden mee moeten hebben is de christen die zijn christenleven op eigen kracht probeert te leven. Een heilig leven is zonder de Heilige Geest onmogelijk. Heilige Geest = Heilig Leven. Hij is de Enige die je de kracht, de energie, het inzicht, de mogelijkheid, kan geven om heilig te leven!
Eigen kracht
Hoe vaak hebben wij in eigen kracht niet beloofd “God, ik zal het nooit meer doen!” en zijn op eigen kracht keer op keer op ons plaat gegaan? “Here, ik zal mezelf een schop onder de kont geven en ….” En wat was voor u het resultaat? Op eigen kracht? Je gaat falen.
Keer op keer horen we prachtige getuigenissen over duizenden, tienduizenden die hun leven aan Jezus gaven. Die zich opnieuw aan God toe zouden wijden, die vaker Bijbel zouden gaan lezen, die beloofden vaker de zullen gaan bidden, die … Hoe is het een maand later? Een kwartaal later? Een jaar later? Als we al deze beloften op eigen kracht in zouden kunnen vullen, dan had toch heel Nederland allang christen moeten zijn? Waarom neemt dan het percentage christenen jaar na jaar na jaar na jaar steeds weer een beetje af en zijn we inmiddels onder de 15% gekomen?
Ligt hierin ook niet de verklaring dat zoveel moderne kerken met allerlei trucjes moeten komen om het gebrek aan kracht van de Heilige Geest, de afwezigheid van de Heilige Geest, te proberen te compenseren? Het zijn die kerken waar mensen van zeggen “Het voelde goed”, “Wauw”, en meer van dat soort postmoderne kreten.
Kerken waarbij het “aanbiddingsteam” getalenteerd is. Die een goede performance neer weten te zetten. Ze weten het publiek goed te entertainen, maar aanbidden de mensen ook echt? De voorganger moet zelf iets verzinnen om de mensen bezig te houden. De preken zijn vaak kort omdat mensen anders hun aandacht verliezen. Deze kerken noemen zich vaak “relevant” en spannen zich tot het uiterste in om dat te blijven. Om mee te gaan in de tijd.
Stilte
Als een kerk niet meer door de Heilige Geest geleid wordt, de christenen niet meer Geestvervuld zijn, dan moet er van alles verzonnen worden om de leegte te vullen. We worden dan meegesleept in de overweldigende entertainment wat ook de wereld anno nu kenmerkt. Mensen zijn bang geworden voor stilte, voor rust en tegelijkertijd verlangen steeds meer mensen er naar.
Maar waar vind je die stilte nog? Altijd is er wel menselijk geluid, met tegenwoordig de draagbare speakers met knallende muziek tot in de natuurgebieden aan toe! Maar denk er aan dat God die “still small voice” is, die spreekt in de stilte, in de rust.
Als een voorganger geïnspireerd door de Heilige Geest spreekt, blijven de mensen geboeid. De enige reden dat mensen überhaupt voor welke lengte van tijd dan ook onder de leer van Gods Woord kunnen blijven is omdat de Heilige Geest de inspiratie is en de aandacht opwekt. We vinden hier voorbeelden van in Handelingen 2:14-40 waar in vers 37 staat dat zij ‘diep in hun hart getroffen werden’ door de toespraak van Petrus. En Handelingen 20:7 waar Paulus, omdat hij de volgende dag verder wil reizen, door preekt tot middernacht.
Duizenden bedieningen
Een vraag waar ik al een tijdje mee worstel is de vraag waarom we tegenwoordig duizenden, tienduizenden “bedieningen” hebben, waarvan zovelen zich met hetzelfde bezig houden en zich ook nog eens op dezelfde doelgroepen richten. Deze vraag wordt vandaag beantwoord.
Jezus maakte Zich in vers 1 bekend als “Hij die de zeven Geesten Gods en de zeven sterren heeft”. Hiermee verwijst Jezus naar Jesaja 11:1, 2.
“En er zal een rijsje voortkomen uit de tronk van Isaï en een scheut uit zijn wortelen zal vrucht dragen., En op hem zal de
- Geest des Heren
- wijsheid
- verstand
- raad
- sterkte
- kennis
- vreze des Heren
rusten. Dat is het zevenvoudige, volledige werk van de Heilige Geest. Jezus zegt tegen de Gemeente te Sardes “Ik heb geen van uw werken vol bevonden voor mijn God.”
Als de Heilige Geest dus in een bediening ontbreekt, dan moet men adverteren, bedelen om geld, steeds grotere evenementen organiseren en alleen maar getuigen hoe geweldig het elke keer is! Ook als dat het niet is.
Een bizar voorbeeld was een bijeenkomst in Amsterdam. Er was druk voor geadverteerd, veel reclame voor gemaakt, maar uiteindelijk kwam er bijna niemand opdagen. Maar toch werd de bijeenkomst in een vrijwel lege zaal (de paar medewerkers waren er) later met overtreffende trappen van zegen en succes omschreven.
Mensen komen door de Geest gedreven!
Maar wat gebeurde er bij de Opwekkingen uit het verleden? Via mond tot mond reclame werd bekend dat de Opwekkingsprediker in de stad was. En dan liepen de samenkomsten “vanzelf” vol tot overvol. Mensen kwamen tot overtuiging van zonde, kregen berouw, bekeerden zich, beleden zonde en draaiden daadwerkelijk hun leven 180 graden om!
Waar zien we dat nou nog? Maar dat is wel wat gaat gebeuren als Gods Geest daadwerkelijk de ruimte krijgt! We willen ons zo graag laten leiden door de Heilige Geest, maar lopen Hem met al onze programma’s, liturgieën, eigen gedachten, eigen planningen, en eigenmachtige Bijbeluitleggingen zo vaak voor de voeten! En christenen houden het zelf in stand door deze voorgangers niet tot de orde te roepen!
Te negatief?
Nu lijkt het wel erg negatief te worden. Zijn er dan geen Gemeenten meer die Bijbelgetrouw zijn en door de Heilige Geest worden? De volgende brief is gericht aan de Gemeente te Filadelfia. Dat is, zoals we in de inleiding al zagen, een Gemeente met een heel ander verhaal.
Ja, die Gemeenten zijn er dus nog zeker wel. Maar vinden we die in de schreeuwerige charismatische hoek? Of in de vrijzinnige tak van de PKN? Of in de RK-kerk? Of …? Wat mij opvalt is dat steeds meer christenen om mij heen samen gaan komen in huisgemeenten omdat ze in hun woonplaats geen Bijbelgetrouwe kerk meer kunnen vinden. En was dat niet de “Eerste Gemeente” uit Handelingen?
Deze Gemeenten kenmerken zich door het volledige zevenvoudige werk van de Heilige Geest. Zij adverteren niet, door hun heilige levenswandel zien mensen in de omgeving vanzelf dat zij anders zijn en worden nieuwsgierig.
De verzen 4-6 worden vaak gebruikt om te leren dat je je redding kwijt zou kunnen raken. Dat is echter zo’n uitgebreid onderwerp dat ik daar een apart artikel aan zal wijden.
Directe links naar alle artikelen over de zeven Gemeenten:
Nog geen reacties