Het staat buiten kijf. Hillsong, Bethel, Jesus Culture en Elevation zijn wereldwijde fenomenen geworden. En je zou moeten stoppen met het zingen van hun liederen
Ik kan vele redenen geven waarom je zou moeten stoppen met het zingen van of luisteren naar deze bands. Ik kan je er op wijzen dat het welvaartsevangelie dat door de leiders binnen deze bewegingen, zoals de pastor van Bethel Church, Bill Johnson, die stelt dat Jezus geen wonderen als God deed.
Als Hij wonderen deed omdat Hij God was, dan zou dat voor ons onbereikbaar zijn. Maar als Hij ze als mens deed, dan is het mijn verantwoordelijkheid om zijn levensstijl na te jagen.1
zie referenties
Brian Houston van Hillsong komt er gewoon recht voor uit en zegt “Je hebt meer geld nodig”.
Ik kan theologische zorgpunten aanwijzen met leiders als Steven Furtick (Elevation Church), die lijkt te geloven in de ketterij van het modalisme, wat leert dat God geen drie personen is maar één die zich in verschillende gedaantes (modes) manifesteert². Of Bethel’s Bill Johnson die leerde dat Jezus drie dagen naar de hel moest en drie dagen lang moest worden gemarteld voordat Hij wedergeboren werd.
Ik kan wijzen naar de aanklachten van seksueel misbruik die de Hillsong leiders hebben geplaagd ³
Ik kan schrijven over de twijfelachtige standpunten van Hillsong’s Brian Houston over het homohuwelijk. 4
Ik kan voorbeelden geven van vage theologische teksten in nummers als “Only wanna sing”, “Wake”, “Who you say I am” of twijfelachtige theologische teksten (“What a beautiful Name”, “Reckless Love”, “This is amazing grace”, “So will I”)
Of ik kan de charismatische-pinkstertheologie van de groepen benadrukken5, die vaak in hun teksten naar voren komt (“Oceans”, “Spirit breaks out”).
Ook kan ik je er op wijzen dat als je hun albums koop (of hun muziek luistert via streamingdiensten als Spotify – red.), je in het beste geval hun twijfelachtige theologie financieel ondersteunt, en in het slechtste geval ketterij.
Ik kan je waarschuwen dat als je hun muziek in de kerk zingt, zwakkere christenen naar andere nummers van hen gaan luisteren en door hun slechte theologie worden beïnvloed.
Dit zijn allemaal legitieme redenen om te stoppen met het zingen van de muziek van deze groepen. Maar ze zijn niet de belangrijkste reden waarom je er mee zou moeten stoppen. De belangrijkste reden waarom je zou moeten stoppen met het zingen van de muziek van Hillsong, Bethel, Jesus Culture en Elevation, is dat hun muziek een valse theologie van aanbidding in zich meedraagt.
De vercharismatisering van Evangelische aanbidding
Alle hier genoemde groepen leren en praktiseren een übercharimatische theologie van aanbidding. De Pinksterbeweging kwam op in het begin van de jaren ’20 en combineerde de heiliging van de Methodisten met opwekking en de overtuiging dat de wonderlijke tekenen van de apostolische tijd ook vandaag doorgaan.
De continueringstheologie en verwachtingen hoe de Heilige Geest werkt, leidden tot een herdefinitie van aanbidding vanuit de reformatorische traditie tot wat zij meer in lijn met Nieuw Testamentische lering vinden. Charismatische theologen beargumenteren dat het belangrijkste werk van de Heilige Geest in aanbidding is om de aanwezigheid van God kenbaar te maken in waarneembare en op tastbare manieren, zodat de aanbidders God echt kunnen ontmoeten. Deze theologie legt een zware nadruk en hoge verwachting in aanbidding door fysieke uitingen en intensiteit, wat resulteert in wat wel een “Praise and Worship”-theologie van aanbidding wordt genoemd.
Het doel van deze theologie is de aanwezigheid van God te ervaren, maar men veronderstelt dat aanbidding de manier is waarop christenen dat moeten doen.
Lofprijs en aanbidding
De lofprijs- en aanbiddingstheologie heeft het leveren van een “blauwdruk voor een aanbiddingsdienst”, die zeker stelt dat aanbidders “de aanwezigheid van God binnengaan”, tot doel6. De basis van deze theologie is het idee dat aanbidding in de Schrift onlosmakelijk is verbonden met de aanwezigheid van God – in feite stelt men dat aanbidding de diepste betekenis is van het ingaan in de aanwezigheid van God.
Een centrale tekst die deze gedachte ondersteunt is Psalm 22:3
Nochtans zijt Gij de Heilige, die troont op de lofzangen Israels.
zie ook referenties punt 7
Vroege Pinksterschrijvers zoals Reg Layzell en Bob Sorge8 leerden dat deze tekst en anderen openbaren dat, met de woorden van Judson Cornwall, “lofprijs het pad is naar de aanwezigheid van God”9. Dit leidt naar de gedachte dat lofprijs en aanbidding twee afzonderlijke zaken zijn, zoals Cornwall suggereert: “Lofprijs is het voertuig dat ons in de aanwezigheid van God brengt. Maar aanbidding is wat we doen zodra we toegang tot die aanwezigheid hebben.”10
Thurlow Spurr legt het verschil tussen beiden duidelijker uit:
Lofprijs en aanbidding zijn niet hetzelfde. Lofprijs is het danken van God voor de zegeningen, de voordelen, de goede dingen. Het is een uiting van liefde, dankbaarheid en waardering. Aanbidding omvat een intenser niveau van persoonlijke communicatie met God, gericht op Zijn persoon. Tijdens geconcentreerde aanbidding is er een soort loskoppeling van alles wat buiten ons is, als men God’s aanwezigheid binnen gaat.
Referenties punt 11
Voormalige aanbiddingsleidster bij Hillsong, Darlene Zschech vertegenwoordigt de “Lofprijs- en aanbiddings”-theologie:
Het woord zegt dat God troont op de lofgezangen van Zijn mensen (Ps. 22:3). Het is verbazingwekkend om te bedenken dat God, in al Zijn volheid, woont in onze lofgezangen van Hem … Onze lofprijs is onweerstaanbaar voor God. Zodra Hij ons Zijn Naam hoort roepen, staat Hij klaar om ons te antwoorden. Dat is de God die wij dienen. Elke keer als het lofprijs- en aanbiddingsteam met onze musici, zangers, productieteams, dansers en acteurs, God beginnen te lofprijzen, komt Zijn aanwezigheid als een vloedgolf over ons heen. Ook al leven we in Zijn tegenwoordigheid, Zijn liefde wordt op een wonderbaarlijke manier over ons uitgestort als wij Hem lofprijzen.
Referenties punt 12
Deze verandering in de theologie van lofprijs leidde tot een nieuw begrip van aanbiddingsmuziek, die misschien het best wordt beschreven door Ruth Ann Ashton in haar boek God’s aanwezigheid door muziek13, waarin de muzikale stijl tot een zaak van belang wordt verheven die Lim en Ruth omschrijven als “muzikaal sacrament”, waarbij muziek nu wordt gezien als belangrijkste bron waardoor “de aanwezigheid van God in aanbidding kan worden ervaren”.14
Flow
Deze theologie beïnvloedde de liturgie. Door afscheid te nemen van een confessionele theologische structuur, streven Lofprijs en Aanbidding er naar om de aanbidder door een serie van emotionele stappen van opzwepende lofprijs van intieme aanbidding te leiden. Judson Cornwall legt het proces uit:
Lofprijs begint met het applaudiseren voor de kracht van God, maar brengt ons vaak dicht genoeg bij God zodat aanbidding een reactie kan zijn op de aanwezigheid van God. Terwijl de energie van lofprijs zich richt op wat God doet, richt de energie van aanbidding zich op wie God is. Het eerste gaat om de prestaties van God, terwijl het tweede zich richt op de persoon van God. De impact van aanbidding is daarom groter dan de impact van lofprijs
Referenties punt 15
De Lofprijs- en Aanbiddingstheologie is gecentreerd rond de emotionele “flow” van de muziek. Aanbiddingsleiders worden aangemoedigd om met enthousiaste dankliederen te beginnen en de aanbidders te leiden tot een emotionele aanbidding, en dan de sfeer om te vormen tot een intieme expressie waar “een zacht aangehouden toon op het orgel en een lied van de Geest op de lippen van de leiders meer dan genoeg zouden moeten zijn om voor een langere tijd een reactie van aanbidding van de hele Gemeente te krijgen”16.
Zack Hicks suggereert “Onderdeel van het leiden van de flow van een aanbiddingsdienst … omvat het vasthouden van de bewustheid van de werkelijke, echte aanwezigheid van God voor Zijn aanbidders. Als alle elementen van aanbidding voorbij komen, is de enige constante – de Echte Flow – de aanwezigheid van de Heilige Geest zelf.”
Volgens Hick bestaat deze flow “uit het begrijpen en leiden van de emotionele reis van jouw aanbiddingsdienst”17. “Het groeperen van liederen op zo’n manier dat zij in elkaar overvloeien is essentieel voor een goede aanbiddingservaring.”18
Lim en Ruth beschrijven de oudste handleidingen die geschreven zijn om aanbiddingsleiders te helpen om deze flow te bereiken. David Blomgren schreef in 1978 The song of the Lord: De flow moet constant bewegen zonder onderbrekingen; de flow moet op natuurlijke manier bewegen (door het gebruik van verbindingen van de liederen, inhoud, sleutels en tempo’s); en de flow moet bewegen naar een doel van een hoogste ervaring van echte aanbidding van God.
Blomgren legde de technische aspecten voor het bereiken van een goede flow uit: de inhoud van de liederen in hun volgorde is zinvol, er is een Schriftuurlijke en thematische relatie, de sleutels dragen bij tot makkelijke, vloeiende en zachte overgangen tussen de liederen, de tempo’s van de liederen (normaal gesproken van sneller naar langzamer over het geheel, waarbij liederen van een vergelijkbaar tempo worden gegroepeeerd) dragen bij tot een groeiend gevoel van een ontmoeting met God.19
Aanbidding hervormd volgens de Schrift
Deze theologie van aanbidding is een grote breuk met de theologie en verwachting van hervormde christenen na de Reformatie tot de opkomst van het de Amerikaanse opwekkingsbeweging in de 19e eeuw en de Pinksterbeweging in de 20e eeuw. De Aanbiddingstheologie die was hervormd volgens de Schrift leerde dat emotie en zingen ontstaan als gevolg van het werk van de Heilige Geest in het leven van een gelovige, niet als oorzaak van het werk van de Heilige Geest.
Calvin Stapert maakt dit punt duidelijk en verwijst naar Efeze 5:18, 19 en Kolossenzen 3:16:
“Geestvervuldheid” ontstaat niet als gevolg van zingen. In plaats daarvan komt “Geestvervuldheid” eerst. Zang is de reactie. … Deze passages leggen duidelijk uit dat christelijk zingen een reactie is op het Woord van Christus en vervuld zijn met de Geest. Het is moeilijk om oorzaak en gevolg om te draaien. Muziek, met al haar stimulerende kracht, kan te makkelijk worden gezien als de oorzaak en “Geestvervuldheid” als het gevolg.
Referenties punt 20
“Het op die manier lezen van de Schrift”, beargumenteert Stapert, “geeft liederen een te zware, functie en verandert het in een manier om de Heilige Geest te charmeren. Hij beargumenteert dat zo’n “magische, gewichtige functie” heidense aanbiddingsmuziek karakteriseerde, niet christelijke.21 De Heilige Geest werkt in het hart van de gelovige door het Woord dat voldoende is, dat Hij inspireerde en door manieren van genade die Hij daarin heeft voorgeschreven.
Verder, hoewel het NT bepaalde “emoties” die uit het hart van een Geestvervulde gelovige voortkomen beschrijft, zoals de “vrucht van de Geest”, zullen deze worden gekarakteriseerd, niet door buitengewone euforie, maar door wat Jonathan Edwars “de lam-achtige, duif-achtige geest of temperament van Jezus Christus.” noemt. Echte Geestgevormde “religieuze emoties” worden volgens Edwards “op natuurlijke wijze verkregen en laten dezelfde Geest van liefde, zachtmoedigheid, rust, vergeving en genade zien die in Christus te zien is.”22
Deze theologie van aanbidding leidt tot een filosofie van institutionele aanbidding die beschouwd wordt als een door de Bijbel gereguleerde dienst van vernieuwd verbond, waarbij God Zijn mensen vormt door Zijn Woord, en Zijn mensen reageren met aanbidding, belijden, dank en toewijding. De liederen en andere elementen van aanbidding worden niet gekozen vanwege hun emotionele stemming of enige verwachting dat God’s aanwezigheid manifest wordt gemaakt door muziek. In plaats daarvan worden zijn gekozen op basis van hoe hun inhoud past in de vernieuwde verbondsvorm van de dienst.23
De neus van de kameel
De Charismatische beweging verschoof de nadruk voor gezamenlijke aanbidding van vernieuwing van het verbond naar een authentieke emotionele ervaring. En deze theologie bleef niet alleen in de charismatische kerken. Aanbidding die de charismatische theologie omvat begon de deze gedachte op die manier in een breder verband van evangelische kerken te introduceren, hoofdzakelijk via haar muziek zelf.
In hun inzichtsvolle CConcise History of Contemporary Worship, Lovin’ on Jesus, laten Swee Hong Lim en Lester Ruth op overtuigende wijze zien dat Pinkstertheologie, met zijn “hernieuwde nadruk op een Nieuw Testamentische op de actieve aanwezigheid en bediening van de Heilige Geest”, één van de vijf sleutelelementen is van moderne aanbidding is.24 Zij suggereren dat “de vorming van moderne aanbidding door charismatisme zowel door interne ontwikkeling als door het beïnvloeden van andere protestantse aanbidding in godsdienstigheid en praktijk is ontstaan”, waaronder de volgende manieren waarop deze theologie moderne aanbidding heeft gevormd:
- het verlangen om zich fysiek te uiten in aanbidding op de voorgrond brengen;
- intensiteit als liturgische deugd benadrukken;
- een bepaalde verwachting van ervaring volgens de vormen van moderne aanbidding hebben;
- een muzikaal sacrament dat zowel het belang van de aanbidding, als van de musici die het leiden, verhoogt
Zij leggen uit dat de “charismatische beweging bij heeft gedragen aan de status van sacrament van de aanbidding, wat zowel de verwachting dat God’s aanwezigheid tijdens aanbidding ervaren zou moeten worden, als de normale manieren waarop deze ontmoeting plaats zou moeten vinden, omvat”, en op die manier “een verwachting van het ontmoeten van God, actief en aanwezig door de Heilige Geest”, creëert.26
Daniel Albrecht stem in: “De aanwezigheid van de Heilige Geest is van fundamenteel belang voor de aanbiddingsdienst binnen de Pinksterbeweging. De overtuiging dat de Geest in aanbidding aanwezig is, is één van de diepste overtuigingen in de liturgische visie van Pinksterkerken. De verwachting van de aanwezigheid van de Geest is vaak merkbaar in de liturgie. … Hun liturgische rites en gevoeligheden moedigen mensen aan om zich bewust te worden van de aanwezigheid van God, zelfs als verwacht wordt dat de aanwezigheid van God echt wordt in aanbidding.”27
Dus, aanbidding waarbij de Heilige Geest direct actief is, is vaak noodzakelijk verbonden met de spontaniteit en “vrijheid” van expressie. Aanbidding die gestructureerd en gereguleerd is, vanuit deze visie, het tegenovergestelde van “door de Geest geleide” aanbidding. Zoals Lim en Ruth opmerken wordt in de meeste moderne aanbidding, die door deze gedachte over het werk van de Heilige Geest in de aanbiddingsdienst beïnvloed, de gedachte dat “een spontane uiting zonder veel voorbereiding als een kenmerk van aanbidding die echt en van de Heilige Geest is, aanbidding in Geest en waarheid (Joh. 4:24). Deze gedachte van weinig voorbereiding wordt wijd gesteund binnen de “Vrije Kerk” manieren van aanbidding”.28 Albrecht observeert dat Pinksteraanbidding de standaard verwachting van de meeste evangelicalen is geworden:
Te midden van radicale ontvankelijkheid, kan een ontmoeting met de Heilige Geest plaatsvinden. Pinkstergelovigen zien zulke ontmoetingen als integraal onderdeel van de aanbiddingservaring. Hoewel een overweldigende ervaring van/in de Geest noch zeldzaam noch routineus is voor elke Pinkstergelovige, is de ervaringsomgeving wel fundamenteel. De liturgische visie ziet God als aanwezig in dienst. Als gevolg daarvan beredeneren Pinkstergelovigen dat een directe ervaring van God een normale verwachting is.
Referenties punt 29
Deze theologie is wat muziek van charismatische groepen als Hillsong, Bethel, Jesus Culture en Elevation omvat. Zoals socioloog Gerardo Marti opmerkt: “Hillsong vertegenwoordigt een dwingende muzikale weg naar een emotionele één-op-één verbinding met God.”30 Hij vervolgt, “De aanbidding van Hillsong omvat de hoopvolle deelname van het Pinkster ego om deel te nemen in een van het evenement afhankelijke inspanning (de samenkomst van aanbidders) om zichzelf over te geven met een karakteristieke openheid naar God (wat onder meer inhoudt dat afleidingen aan de kant worden geschoven en ‘los worden gelaten’), waarvan de bedoeling is om de eerlijke gelovige te leiden tot het inzetten van geestelijke kracht.”31
En we verwachten ook niets minder. Het is volkomen verklaarbaar dat groepen met charismatische theologie, aanbidden als charismatici. We kunnen het niet met hun theologie eens zijn, maar we kunnen wel begrijpen dat hun aanbidding uit die theologie voortkomt.
Het probleem ontstaat wanneer evangelicalen, die de charismatische theologie niet bevestigen of leren, aanbidden als charismatici en dat komt hoofdzakelijk door de muziek die door deze groepen wordt gemaakt. Marti noemt dit de “Hillsongisering van het Christendom”.32 Dit punt is van essentieel belang om te herkennen: Als je muziek van Hillsong, Bethel, Jesus Culture en Elevation zingt, breng je de charismatische theologie in je kerk.
Muziek omvat theologie
“Maar de teksten van de liederen die we gebruiken leren geen charismatische theologie”, is een veelgehoorde reactie. Misschien niet, maar veel dat in zowel bedekte termen als op subtiele manieren.
Maar nogmaals, ik praat niet zozeer over de teksten, ik praat over de muziek. De muziek zelf is zorgvuldig geschreven om een emotionele ervaring van gevoelens op te roepen die dan worden gezien als bewijs van de manifestatie van God’s aanwezigheid. Dit past binnen de sacramentele theologie van charismatici, maar niet in de theologie van niet-charismatische evangelicalen, in het bijzonder die zichzelf als gereformeerd beschouwen. Dus herhaal ik nog een keer, de meeste evangelicalen aanbidden als charismatischen, zelfs als hun kerkelijke doctrine die theologie niet onderschrijft.
En wat is meer vormend voor mensen op de banken? Een doctrine beschreven op een website of de wekelijkse aanbidding?
Als je de charismatische theologie niet aan je mensen mee wilt geven, zing dan geen liederen van Hillsong, Bethel, Jesus Culture of Elevation. Want als je dat doet, dan vorm je mensen door de ingebedde theologie.
“Wacht”, kun je reageren, “bevat de muziek van veel andere populaire moderne aanbiddinsartiesten niet een vergelijkbare vorm van charismatische theologie?”
Ja. Dat doet het.
Bron: G3 Ministries
Disclaimer: Omdat ik er theologisch gezien van overtuigt ben dat we onderscheidt moeten maken tussen de Pinkstertheologie zoals die oorspronkelijk op is gekomen, en de latere excessen van de charismatische en profetische bewegingen, heb ik op een aantal punten voor een afwijkende vertaling gekozen en dit onderscheidt, wat de oorspronkelijke auteur op een paar plaatsen wel doet, aangebracht.
Meer informatie over dit onderwerp vindt u onder meer in het boek Kundalini Waarschuwing, waarin onder meer uit wordt gelegd hoe de charismatische beweging van de rechte leer afdwaalde.
Hoewel het oorspronkelijke artikel op 21 februari 2002 lijkt te zijn gepubliceerd, gaat de theologie van Bethel al jaren veel verder en inmiddels is openlijke new age, occultisme, waarzeggerij, gemeengoed binnen deze “kerk” geworden.
Nog geen reacties