6. De valse weg van de mystiek
De zondige mens heeft een alternatieve weg uitgedacht voor het bereiken van “godservaringen.” Dat is de weg van mystiek. Door het toepassen van allerlei onbijbelse technieken probeert men de gewenste ervaringen te bereiken.
Dit is de grote verleiding waar veel christenen voor vallen. Men beleeft weinig, men onderkent de eigen geestelijke armoede. Maar men wil niet de bijbelse weg van verootmoediging gaan, de bijbelse weg van doorgrond worden door het woord van God, van belijdenis en reiniging, van overgave en geloof. In plaats daarvan gaat men de weg van de mystiek op. Voor deze mensen lijkt de weg van de mystiek een aantrekkelijke mogelijkheid om, met voorbij gaan van de ware bekering, verootmoediging en de dagelijkse geloofsgehoorzaamheid, toch allerlei prachtige ervaringen met “God” te krijgen.
Een bijbels voorbeeld is koning Saul. Saul schoot te kort in vertrouwen op God en in gehoorzaamheid. Hij spaarde Agag (1 Sam. 15), hij offerde zelf (1 Sam 13). Het kritieke punt was echter niet zijn falen in dit opzicht, waar het fout ging was dat Saul zich niet verootmoedigde toen God hem via Samuel aanspraak op zijn zonden. Saul wilde niet buigen. Hij hoorde niet naar de stem van de Heer. Zijn hart was niet week zoals dat van Josia (2 Koningen 22:11,19). Saul reageerde niet zoals David. Ook David viel in zonde maar toen God hem er, via de profeet Nathan, op wees, erkende David dat hij gezondigd had en verootmoedigde hij zich voor de Here (2 Sam. 12). Omdat Saul zich verhardde zweeg God op den duur helemaal (1 Sam. 28:6) Toen merkte hij niets meer van God. Daarop ging Saul de occulte weg op ( 1 Sam. 28:7-25). Hij volgde een andere weg tot het bovennatuurlijke. Zo is de onbijbelse weg van de mystiek ook een alternatieve weg tot het bovennatuurlijke
Dan krijg je pseudogeestelijkheid. Dan krijg je “bijbelgetrouwe” christenen die bewogen boeken schrijven waarin ze vertellen van allerlei ervaringen met God, b.v. hoe ze diep onder de indruk van Gods grootheid “wegsmelten voor God.” Maar als je hen beleefd ergens, vanuit de bijbel, in kritiseert dan ontploffen ze van woede.
Mystiek werkt. Er gebeurt echt wat, als je de technieken van de mystiek toepast. Er volgen ervaringen. Het zijn echter pseudo, namaak Godservaringen. Met als bron de eigen ziel of de werking van boze geesten. Boze geesten kunnen ook prachtige ervaringen geven. In het boek “De Goeroe is dood” vertelt broeder Rabi Maharaj van zijn bekering uit het Hindoeïsme tot Christus. Hij was voor zijn bekering zelf actief als goeroe. Hij beschrijft b.v. de ervaring van shakti pat (p. 86). De hindoegelovigen kwamen tot hem om door hem aangeraakt te worden. Als hij hen aanraakte kwam er een gevoel van extase, geluk over hen. Dezelfde ervaringen waar de zogenaamde christelijke mystici over spreken vinden we ook bij b.v. islamitische of hindoe mystici. Zij vertellen ook van prachtige gevoelservaringen, hevig liefdesverlangen naar God, versmelten met God, enzovoorts. Via mystieke methoden verkregen ervaringen zijn in eerste instantie psychologisch maar vaak ook vermengd met occulte invloeden. Bepaalde mystieke technieken openen de deur voor boze geesten. Mystieke spiritualiteit is een psycho-occulte namaak van de echte ervaring met God.
De mystiek heeft een niet-christelijke achtergrond. De theorie waar de mystiek van uitgaat is afkomstig uit het platonisme en het neoplatonisme. Het doel van het platonisme is God “schouwen”. Als het ware een blik werpen in de onzichtbare wereld Het doel van het neoplatonisme is de vereniging met God, die wordt beleefd in de extase. Daarom is het hoogste doel van de mysticus nu al in dit leven, met het innerlijk oog, God schouwen en het beleven van de vereniging met God in de liefdesextase. Daar streeft hij naar. Daar is hij op gericht. Deze doelen kunnen echter de toets aan de bijbel niet doorstaan. Wij schouwen God nog niet. “Hem hebt gij lief, zonder Hem gezien te hebben; in Hem gelooft gij zonder Hem thans te zien” (1 Petrus 1:8). Ons doel is ook niet God beleven in liefdesextase maar God verheerlijken door Hem te vertrouwen, te belijden en te gehoorzamen.
De voornaamste techniek van de mystiek is de meditatie. De meditatie kent meestal verschillende trappen. Het begint met concentratie op b.v. een voorwerp, een godsbeeld of een tekst. Bij volharding gaat de concentratie over in de staat van contemplatie, schouwen, het direct ervaren van het bovennatuurlijke. Het schouwen gaat weer over in een totaal verzonken zijn in God of in het object waar men over mediteert. Dus via meditatie bereik je een staat van contemplatie (schouwen, ervaren van het onzichtbare) welke weer leidt tot de staat van vereniging, de liefdesextase.
De weg van de mystiek gaat via een aantal trappen. De eerst is de fase van de reiniging (loskomen van de wereld, versterving, afleggen van zonden). Dit leidt tot de fase van de verlichting (innerlijk begrijpen, zien) wat tenslotte uitloopt op het doel, dat is de fase van de vereniging (de bewust beleefde eenheid met God, de versmelting in de liefdesextase).
Dit zijn elementen die we heel duidelijk in de charismatische beweging terug zien, en in het verlengde daarvan in de profetische beweging. Kreten als ‘soaken’, ‘intimiteit’ (met God of Jezus), ‘impartatie’, ‘bovennatuurlijk’, ‘extase’, ‘meditatie’, ‘contemplatie’, etcetera komen we in deze bewegingen in overvloed tegen.
Het boek van Andrew Strom spreekt hier ook duidelijk over. De in het artikel genoemde ‘shakti pat’, wordt in zijn boek ook verder uitgewerkt.
Opvallend is dat er binnen de charismatische/profetische beweging ook steeds sprake is van ‘een nieuwe beweging van de Geest’. Zodra de ene hype over is, staat men in de rij voor de volgende. Er zijn christenen die van conferentie naar conferentie hobbelen, zonder dat er ooit sprake is van enige groei in hun eigen geestelijk leven. Ze leven van ervaring naar ervaring, van manifestatie naar manifestatie. Van hype naar hype.
Volgende keer: De voornaamste technieken van mystiek
Nog geen reacties